dinsdag 22 januari 2019

Musiceren op de IC

Zondag 13 januari was MuzIC weer aanwezig in het Spaarne Gasthuis Zuid in Haarlem. In de pilot-fase van MuzIC wordt er regelmatig live muziek gemaakt voor patiënten op de IC in dit ziekenhuis, en in het UMC Utrecht.
Steeds meer ziekenhuizen zien de positieve effecten van muziek op de patiënten en de mensen om hen heen. Om dit prachtige project uit te breiden hebben we uiteraard meer muzikanten nodig. In december hebben een aantal professionele muzikanten een cursus gevolgd om op de IC muziek te maken voor patiënten vanuit MuzIC. In januari verzorgen zij hun eerste indrukwekkende sessie op de IC. Een van de muzikanten van MuzIC deelt zijn indrukwekkende ervaring:
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Het is even voor 14.00 als ik de teamkamer van IC Spaarne Zuid binnenloop. “He, daar is de muziek” zegt een vrolijk ogende zuster die zich aan mij voorstelt als Judith. Nadat ze haar handen heeft gedesinfecteerd schud ze mij de hand en verteld me dat er een aantal ‘bedden’ zijn die graag muziek zouden willen horen. Achter mij lopen Suzanne en Maria, twee initiatiefneemsters van MuzIC, die tegelijk in koor roepen “mooi, daar komt ie voor!”
Wat kan ik verwachten? Slaat het aan? Werkt het wel? Is het net zoals tijdens de training? Een willekeur aan vragen schieten door mijn hoofd terwijl ik mijn gitaar stem en mezelf klaar maak om te spelen. Mijn natuurlijke habitat is het ziekenhuis zeker niet, laat staan een IC met zieke patiënten die aan allerlei apparaten liggen met daarom heen artsen en verpleging. Mijn natuurlijke omgeving is meer het podium, de kroeg, de repetitieruimte of mijn leslokaal

Vanmiddag is het niet “laat de handen zien, en we gaan van links naar rechts”, nee vanmiddag sta ik puur en alleen met mijn gitaar aan het bed bij een patiënt. Mijn eerste visite is bij een meneer die net naast zijn bed zit. “Ik weet helemaal niks van muziek en ben ook niet muzikaal” zegt de beste man. Ik glimlach terug en zeg dat je niets van muziek hoeft te weten om het mooi te kunnen vinden. Ik speel voor hem een stuk Autumn Leaves, een mooi klein liedje met een herkenbare melodie. Hij knikt en zegt dat ‘ie het wel ergens van kent. “Kun je ook iets van Hazes?” vraagt hij met een grote lach. Ik doe mijn best om voor hem Bloed, Zweet en Tranen te spelen. Hij herkend de melodie en akkoord partij en neuriet zachtjes mee. In mijn hoofd is het storm. Gisteravond stond ik hetzelfde nummer nog te spelen met band in een volle kroeg, en nu speel ik het in een uitgeklede versie op de IC. Een bizarre, maar een mooie ervaring rijker nemen we afscheid van elkaar en ik loop de gang op.

“Zo gaat dat vaker” zeggen Maria en Suzanne, zelf violistes, die vandaag nog met mij meelopen ter ondersteuning. “Het ene moment speel je iets van Bach of Teleman, en iets later vraagt dezelfde patient om Wolter Kroes of Coldplay. Muziek is zo enorm veelzijdig.

Ik kom aan bij een ander bed en de verpleging wenkt mij. “Deze meneer is gesedeerd maar aan de oppervlakte. Zijn vrouw heeft een verzoekje.” De vrouw van de patient zou graag het nummer Voor Haar van Frans Halsema willen horen. Ik zet zachtjes de melodie met wat akkoorden in. De vrouw raakt geëmotioneerd en legt haar hand op die van haar man. De man doet even zijn ogen open en knikt. Het lijkt stil te worden op de IC. Achter mij hoor ik een kleine snik van een verpleegkundige.

Zo ga ik nog een aantal bedden af en na ongeveer drie kwartier ben ik weer terug in de teamkamer. Ik krijg een kop koffie en praat nog wat na met Maria en Suzanne. Het is blijkbaar dienstwissel en bijna tijd voor de overdracht. De ene zuster komt binnen, klaar voor haar dienst, terwijl een ander met de laatste afronding bezig is. We raken aan de praat met een aantal verpleegkundigen die hun ervaring van MuzIC delen. Wat een positieve reacties allemaal! 

Het valt ons op dat onze komst genoteerd staat op het dagplanbord. Net zoals de muziek aan het bed zijn het de kleine details, zoals deze, die ervoor zorgen dat dit project slaagt. Ik ga naar huis. Wat een ervaring ben ik rijker en ik kijk uit naar mijn volgende optreden op de IC.

Daags na mijn bezoek aan de IC krijg ik een appje van Lorette, een van de andere initiatiefneemsters van MuzIC en werkzaam op de IC Spaarne Zuid. Ze verteld mij wat de reacties waren van haar collega’s en hoe er over werd nagepraat. “Mijn collega zag de hartslag van deze patient echt dalen”. “Ik zag hoe mijn partner op de muziek reageerde: emotioneel maar het gaf ook rust, dit project moet worden gecontinueerd” schrijft een van de partners van een patent op een kaartje.

Van dit soort reacties word ik heel stil en dankbaar.
Sytse

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Een IC-verpleegkundige, wie bij de sessie aanwezig was, vertelt kort over haar ervaring met live muziek op de IC.

Deze week had ik mijn eerste ervaring met "MuzIC" livemuziek op de Intensive Care.
Op de IC van het Spaarne gasthuis zijn toegewijde collega's al geruime tijd bezig om dit project neer te zetten. In eerste instantie om de patiënt en diens naasten een positieve ervaring mee te geven. Maar ook ik werd verrast door het effect van de muzikant met zijn gitaar. 

Ik wist niet wat ik moest verwachten.
Zodra de muziek begon veranderde de sfeer op de kamer. De routine van de dag werd even doorbroken en maakte plaats voor ontspanning. Mijn patiënt genoot zichtbaar. Juist dit beeld, in combinatie met de toewijding van de muzikant gaf mij ook een heel goed gevoel. Het is bijzonder om te zien dat mijn patiënt even niet het idee had op de IC te zijn. Maar ook voor mij en mijn collega's die mee luisterden, gaf het een relaxed gevoel en nieuwe energie om vervolgens de dagelijkse zorg weer te hervatten.

Ik hoop dat dit project zich verder zal uitbreiden en wens alle muzikanten veel succes en plezier met het verrassen van patiënten en personeel!

Groetjes Judith